توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی؛ محور برنامه‌های هفتم توسعه و دولت چهاردهم
به گزارش خبرگزاری سیمای پتروشیمی، حسن عباس‌زاده در نشست هم‌اندیشی با رئیس و اعضای باشگاه تولید، رئیس کارگروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری و جانشین رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی، ضمن ارائه گزارشی از وضعیت فعلی و برنامه‌های آتی صنعت پتروشیمی، اظهار داشت: ظرفیت نصب‌شده صنعت پتروشیمی کشور در حال حاضر حدود ۱۰۰ میلیون تن است و بر اساس اهداف تعیین‌شده در برنامه هفتم توسعه، این ظرفیت باید به ۱۳۱ میلیون تن افزایش یابد.
وی افزود: دستیابی به این هدف با تمرکز بر تکمیل زنجیره ارزش در دستور کار قرار گرفته است؛ چرا که توسعه صنایع تکمیلی به‌عنوان یکی از اولویت‌های کلیدی در برنامه هفتم توسعه و دولت چهاردهم مطرح است.
چالش‌های تأمین خوراک و سرمایه‌گذاری
عباس‌زاده با اشاره به دو چالش اساسی در مسیر توسعه صنعت پتروشیمی—تأمین خوراک و جذب سرمایه—توضیح داد: حدود ۲۲ درصد از ظرفیت‌های موجود به‌دلیل کمبود خوراک، به‌ویژه گاز طبیعی، بلااستفاده مانده‌اند. وی از برنامه‌های گسترده برای جبران این کمبود، از جمله بهره‌برداری از گازهای فلر، خبر داد.
او با بیان اینکه بیش از ۱.۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری توسط هلدینگ خلیج فارس در این زمینه در حال انجام است، گفت: امسال ۱۴ فلر خاموش خواهد شد و اتان حاصل به پتروشیمی‌های گچساران، بیدبلند و بندر امام اختصاص می‌یابد.
عباس‌زاده همچنین از آغاز پروژه NGL 3200 و ادامه پروژه NGL 3100 در دهلران توسط هلدینگ اهداف خبر داد و گفت: در سال نخست بهره‌برداری، حدود ۱۰ میلیون مترمکعب گاز به شبکه بازمی‌گردد.
توسعه بالادست و تامین گاز از میادین مستقل
معاون وزیر نفت از امضای قرارداد توسعه دو میدان گازی توسط گروه باختر و پتروفرهنگ خبر داد و گفت: از این میادین، روزانه حدود ۲۵ میلیون مترمکعب گاز برای پتروشیمی تأمین خواهد شد که ظرف دو سال به بهره‌برداری می‌رسد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: صنعت پتروشیمی برای تحقق اهداف تعیین‌شده، نیازمند جذب سرمایه‌ای سالانه بالغ بر ۵ میلیارد دلار است که این میزان در برنامه هشتم توسعه باید به ۷ میلیارد دلار در سال برسد.
تمرکز بر توسعه صنایع پایین‌دستی
عباس‌زاده در ادامه با تأکید بر اهمیت توسعه صنایع تکمیلی و پایین‌دستی در مجاورت منابع خوراک، گفت: سایت‌هایی در نزدیکی مناطق پتروشیمی طراحی و آماده‌سازی شده‌اند که زیرساخت‌هایی نظیر زمین‌های مسطح، معافیت از عوارض و مشمولیت در مناطق ویژه اقتصادی را دارا هستند.
وی افزود: فاصله این سایت‌ها تا مجتمع‌های پتروشیمی کمتر از ۱۸ کیلومتر است و امکان بهره‌برداری مشترک از یوتیلیتی‌ها و خدمات زیرساختی با دو شرکت بالادستی و میان‌دستی وجود دارد.
ضرورت افزایش ارزش افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به صادرات ۷۰ درصد از محصولات تولیدی، از جمله ۲۸ میلیون تن کود اوره در سال، تأکید کرد: بسیاری از این محصولات به صورت خام صادر می‌شوند، در حالی که می‌توان با فرآوری در داخل کشور، ارزش افزوده آن‌ها را چند برابر کرد.
وی با اشاره به ظرفیت بالای توسعه صنایع تکمیلی مانند تولید انواع کودهای گلخانه‌ای، افزود: متانول نیز از جمله محصولات پرصادرات است که قابلیت تبدیل به محصولات متنوع با کاربردهای فراوان در صنایع کوچک را داراست.
قراردادهای جدید برای توسعه پایین‌دستی و جذب منابع
عباس‌زاده از تدوین قراردادهای جدید برای توسعه صنایع پایین‌دستی در چارچوب قانون برنامه هفتم خبر داد و گفت: این قراردادها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که سرمایه‌گذاران دیگر منتظر نمانند و بتوانند سریع‌تر وارد فاز اجرایی شوند.
او همچنین از توافقات با صندوق توسعه ملی برای اختصاص هدفمند منابع به پروژه‌های اثرگذار خبر داد و گفت: شاخص‌ها و اولویت‌ها تا ۱۰ روز آینده به صندوق ارائه خواهد شد.
جایگاه ویژه فناوری و حمایت از پتروپالایشگاه‌ها
وی با تأکید بر اهمیت فناوری در صنعت پتروشیمی گفت: اگرچه تأمین سرمایه اولویت نخست است، اما فناوری نیز نباید مغفول بماند و با بهره‌گیری از روش‌های مختلف، امکان دستیابی به تکنولوژی‌های روز وجود دارد.
عباس‌زاده همچنین به راه‌اندازی دو پتروپالایشگاه میعانات گازی در سال جاری اشاره کرد و گفت: با اختصاص میعانات صادراتی به این پالایشگاه‌ها، خوراک برخی پتروشیمی‌ها کاهش یافته و زنجیره ارزش آروماتیک تحت فشار قرار گرفته است. وی بر ضرورت اصلاح نظام مصرف انرژی برای حفظ پایداری صنعت پتروشیمی تأکید کرد.
تخفیف ۳۰ درصدی خوراک برای زنجیره‌های خاص
در پایان، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از پیش‌بینی تخفیف خوراک تا ۳۰ درصد برای زنجیره‌های خاص در برنامه هفتم توسعه خبر داد و گفت: این اقدام که به جای بخش بالادست، از سمت پایین‌دست تعریف شده، می‌تواند نقش مؤثری در گسترش صنایع تکمیلی ایفا کند.
